Ἐτικέττα: συνεντεύξεις

Συνέντευξη στην Αντώνη Πολυχρονάκη για το Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων

«Θέλω να πιστεύω ότι οι πολίτες θα συμμετάσχουν στις ευρωεκλογές. το να μην ψηφίσει κάποιος είναι σαν να κλωτσάει τη δημοκρατία. Απεμπολεί ένα δικαίωμα το οποίο κερδήθηκε με πολλούς αγώνες και με πολύ πόνο», τονίζει ο υποψήφιος του ΣΥΡΙΖΑ/Προοδευτική Συμμαχία για τις ευρωεκλογές, Δημήτρης Πλουμπίδης, στη συνέντευξή του στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Ο διαπρεπής ψυχίατρος και πανεπιστημιακός πιστεύει «ότι τα θετικά οικονομικά αποτελέσματα που έχει επιτύχει ο ΣΥΡΙΖΑ θα λειτουργήσουν υπέρ του» και ότι «η προσπάθεια της ΝΔ, αλλά και του ΚΙΝΑΛ, να μηδενίσουν το έργο του θα ενοχλήσει τους πιο πληροφορημένους ψηφοφόρους».

Άμεση προτεραιότητά του εφόσον εκλεγεί στο Ευρωκοινοβούλιο θα είναι η συμμετοχή του στη σύγκλιση Βορρά-Νότου, στο να δημιουργηθούν δηλαδή «ενιαία κριτήρια για την κοινωνική φυσιογνωμία της Ευρώπης». «Το Ευρωκοινοβούλιο μπορεί να θεσμοθετεί κανόνες τους οποίους δεν είναι τόσο εύκολο να μην ακολουθεί η Εκτελεστική Εξουσία», όπως επισημαίνει.

Ο κ. Πλουμπίδης πιθανότητες συνεργασίας με το ΚΙΝΑΛ βλέπει «εάν συγκροτηθεί ένας προοδευτικός πόλος», ενώ με το ΚΚΕ, με το οποίο έχει «σχέση σεβασμού», «αν αποφασίσει να παρέμβει σε αυτά που μπορούν να γίνουν μαζί με άλλες δυνάμεις και όχι μόνο σε όσα θα ήθελε να γίνουν σύμφωνα με τη δική του ιδιαίτερη στρατηγική».

Στο ερώτημα του ΑΠΕ-ΜΠΕ γιατί δέχτηκε να είναι υποψήφιος απαντά «διότι όφειλα σε μια τόσο κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση να είμαι παρών, δεν μπορώ να είμαι αδιάφορος», ενώ σε όσους τον επικρίνουν ότι χρησιμοποιεί το όνομα του πατέρα του για να εκλεγεί απαντά ότι δεν τον αγγίζει διότι «δεν στηρίζεται πουθενά».

Αναφερόμενος στον πατέρα του, το ιστορικό ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ Νίκο Πλουμπίδη, αφηγείται ότι έμεινε με τους γονείς του -σε συνθήκες βαθιάς παρανομίας- μέχρι 11 μηνών, έως και τη σύλληψη της μητέρας του το 1949. «Τον πατέρα μου τον ξανασυνάντησα σε ηλικία 5 ετών στη δίκη του, το 1953», ενώ τα γράμματά του από τη φυλακή τα διάβασε μετά την εφηβεία, αλλά «με απασχόλησαν σε βάθος μετά τα 25 μου χρόνια». Επισημαίνει όμως ότι «δεν πρόκειται μόνο για μια οικογενειακή ιστορία», αλλά «συνοψίζει την πολιτική ιστορία μιας ολόκληρης εποχής».

H πλήρης συνέντευξη του Δημήτρη Πλουμπίδη στον Αντώνη Πολυχρονάκη για το Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων έχει ως εξής:

Kύριε Πλουμπίδη, το σύνθημα της πανελλαδικής συνάντησης ΣΥΡΙΖΑ/Προοδευτικής Συμμαχία ήταν «Ενώνουμε δυνάμεις για την Ελλάδα των πολλών και την Ευρώπη των λαών». H Ανανεωτική Αριστερά ήταν ανέκαθεν υπέρ της «Ευρώπης των λαών» σε αντιδιαστολή με αυτήν των μονοπωλίων. Γιατί θεωρείτε επίκαιρο αυτό το σύνθημα;

Επειδή έχουμε βιώσει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν λειτουργήσει, κυρίως, υπέρ των πρακτικών που ευνοούν τα διεθνή μονοπώλια.

Ο επικεφαλής της ευρωομάδας των Σοσιαλδημοκρατών, Ούντο Μπούλμαν, και ο υποψήφιός τους για την προεδρία της Κομισιόν, Φρανς Τίμερμανς, είναι υπέρ της συνεργασίας των προοδευτικών δυνάμεων, το ΚΙΝΑΛ όμως την απορρίπτει. Βλέπετε πιθανότητες συνεργασίας στο Ευρωκοινοβούλιο;

Εάν συγκροτηθεί ένας προοδευτικός πόλος για να αντιμετωπίσει ζητήματα όπως η διατήρηση των κοινωνικών κεκτημένων, να βάλει «φρένο» στην ολίσθηση σε εθνικισμούς και σε εγωιστικές μικροπολιτικές τότε σίγουρα θα υπάρξουν. Σε επίπεδο ηγεσίας του ΚΙΝΑΛ δεν υπάρχουν τώρα πιθανότητες συνεργασίας, αλλά τίθενται τόσο σοβαρά ζητήματα ταυτότητας της ΕΕ, κοινωνικής ή αντίθετα νεοφιλελεύθερης ολοκλήρωσης, που θα κρίνουν την πορεία όλων όπως και του ΚΙΝΑΛ.

Κατά της Ευρώπης των μονοπωλίων τάσσεται και το ΚΚΕ. Βλέπετε πιθανότητες συνεργασίας;

Το ΚΚΕ έχει τη δική του πολιτική, μια ισχυρή συνδικαλιστική παρουσία, και αν αποφασίσει να παρέμβει σε αυτά που μπορούν να γίνουν μαζί με άλλες δυνάμεις και όχι μόνο σε όσα θα ήθελε να γίνουν σύμφωνα με τη δική του ιδιαίτερη στρατηγική, τότε ίσως να υπήρχαν πιθανότητες συνεργασίας.

Η δική σας σχέση με το ΚΚΕ ποια είναι;

Είναι σχέση σεβασμού, μέλος του ΚΚΕ όμως δεν υπήρξα ποτέ. Στο τέλος της δικτατορίας οργανώθηκα στον Ρήγα Φεραίο και παρέμεινα στο χώρο της Ανανεωτικής Αριστεράς.

Αν και η συμμετοχή στις Ευρωεκλογές αυξήθηκε στην Ελλάδα το 2014 συγκριτικά με το 2009 (59.97% και 52.61% αντίστοιχα) παραμένει χαμηλή. Πιστεύετε ότι οι πολίτες θα συμμετάσχουν τον Μάιο;

Είναι ένα από τα βασικά διακυβεύματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στην Ελλάδα μάθαμε από την εμπειρία των μνημονίων ότι οι αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ή του Μηχανισμού Σταθερότητας έχουν μεγάλη σημασία για την καθημερινότητά μας, κάτι που δεν είχαμε συνειδητοποιήσει. Γι΄ αυτό θέλω να πιστεύω ότι οι πολίτες θα συμμετάσχουν. Ξέρετε, το να μην ψηφίσει κάποιος θεωρώ ότι είναι σα να κλωτσάει τη δημοκρατία. Απεμπολεί ένα δικαίωμα το οποίο κερδήθηκε με πολλούς αγώνες και με πολύ πόνο.

Η συσπείρωση του κόμματος σας εμφανίζεται χαμηλή. Θα μπορέσετε να πείσετε τους ψηφοφόρους να σας ξαναψηφίσουν;

Η δυσαρέσκεια των πολιτών έχει λειτουργήσει αποσυσπειρωτικά. Ξέρουμε όμως πολύ καλά ότι οι αναποφάσιστοι μπορεί να κρίνουν τις εκλογές. Πιστεύω ότι τα θετικά οικονομικά αποτελέσματα που έχει επιτύχει ο ΣΥΡΙΖΑ και τα οποία δεν έχουν γίνει ακόμα αισθητά, η μικρή αλλά ουσιαστική βελτίωση του κοινωνικού κλίματος θα λειτουργήσουν υπέρ του. Αυτές οι θετικές εξελίξεις θα γίνουν εμφανέστερες μέχρι τις εθνικές εκλογές.

Κατά την αντιπολίτευση τα κριτήρια για τις ευρωεκλογές πρέπει να είναι εθνικά. Συμφωνείτε με την προσέγγιση αυτή;

Την βρίσκω ιδιαίτερα κοντόφθαλμη. Η προσπάθεια της ΝΔ, αλλά και του ΚΙΝΑΛ, να μηδενίσει το έργο του ΣΥΡΙΖΑ δεν ανταποκρίνεται σε πραγματικά δεδομένα, και πιστεύω ότι θα ενοχλήσει τους πιο πληροφορημένους ψηφοφόρους.

Ποια θα είναι η άμεση προτεραιότητά σας αν εκλεγείτε;

Για να μπορέσει να υπάρξει Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να συγκλίνουν ο Βορράς και Νότος, να δημιουργήσουμε ενιαία κριτήρια για την κοινωνική φυσιογνωμία τής Ευρώπης. Το Ευρωκοινοβούλιο μπορεί να θεσμοθετεί κανόνες τους οποίους δεν είναι τόσο εύκολο να μην ακολουθεί η Εκτελεστική Εξουσία. Σ΄ αυτή την κατεύθυνση θα κινηθώ, μέσα στην ομάδα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς.

Ποια είναι η γνώμη σας για τη Συμφωνία των Πρεσπών;

Είναι απολύτως θετική διότι επιλύθηκε μια εκκρεμότητα που λειτουργούσε επί δεκαετίες σε βάρος της Ελλάδας, αφού πάνω από 130 χώρες είχαν αναγνωρίσει την Βόρεια Μακεδονία, έως τη Συμφωνία των Πρεσπών, με το συνταγματικό της όνομα που ήταν «Δημοκρατία της Μακεδονίας». Η Συμφωνία συμβάλει στις ομαλές σχέσεις μεταξύ των κρατών της περιοχής, η Ελλάδα αποκτά ένα θετικό και ειρηνικό ηγεμονικό ρόλο, αυξάνει διεθνώς την αξιοπιστία της, κάτι που έχει και οικονομικό αντίκτυπο αφού αυξάνεται η εμπιστοσύνη των αγορών.

Γιατί δεχτήκατε να είστε υποψήφιος ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ;

Διότι όφειλα σε μια τόσο κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση να είμαι παρών και επειδή βλέπω από την αντίπαλη πλευρά μια ρεβανσιστική διάθεση σε ό,τι αφορά την διαχείριση της Πολιτείας και την πρόθεση να ακυρώσει κοινωνικά κεκτημένα. Δεν μπορώ να είμαι αδιάφορος.
Η κατηγορία ότι χρησιμοποιείτε το όνομα του πατέρα σας για να εκλεγείτε σας ενόχλησε;

Ομολογώ ότι είμαι αρκετά σίγουρος για την προσωπική μου πορεία στην ελληνική κοινωνία, για τις σχέσεις μου με την ελληνική Αριστερά ώστε να μη με αγγίζει καθόλου αυτή η κριτική για νεποτισμό ή ότι είμαι «γόνος». Δεν στηρίζεται πουθενά.

Συναντήσατε τον πατέρα σας μία μόνο φορά. Πώς έγινε;

Μαζί με τους γονείς μου ήμουν μέχρι 11 μηνών, έως και τη σύλληψη της μητέρας μου. Τον πατέρα μου τον ξανασυνάντησα σε ηλικία 5 ετών στη δίκη του, το 1953. Επίσης, η Έλλη Παπά αναφέρει ότι κανονίστηκε πριν τη σύλληψή του να με δει από μακριά. Να περάσει αργά με ταξί την ώρα που έπαιζα κοντά στην Ακρόπολη. Έχω μια και μόνο φευγαλέα ανάμνηση επειδή αυτή η συνάντηση κράτησε λίγα λεπτά.

Πότε διαβάσατε τα γράμματα του πατέρα σας από την φυλακή ;

Μετά την εφηβεία μου. Αποσπασματικά είχα ακούσει για την ύπαρξη τους νωρίτερα, από τις διηγήσεις των μεγάλων. Όλα τα παιδιά του κόσμου έχουν τον τρόπο τους να αντιμετωπίζουν τραυματικά γεγονότα, και ο τρόπος είναι κυρίως η σταδιακή συνειδητοποίηση. Για μένα, μέχρι το 1959, οπότε και αποφυλακίστηκε η μητέρα μου στα εντεκάμισι χρόνια μου, οικογένειά μου ήταν η οικογένεια του αδελφού της. Όλη η οικογένεια της μητέρας μου, αλλά και οι οικογένειες των αδελφών του πατέρα μου, μου προσέφεραν αυτό που χρειάζεται ένα παιδί, δηλαδή την αγάπη και την ασφάλεια.

Πώς διαχειριστήκατε σε προσωπικό επίπεδο το περιεχόμενο των γραμμάτων αυτών;

Τα σημειώματα του πατέρα μου με απασχόλησαν σε βάθος μετά τα 25 μου χρόνια. Δεν θα μπορούσα όμως να τα αντιμετωπίσω μόνος μου αν δεν είχα φίλους, ιστορικούς, παλιούς συντρόφους των γονιών μου, οι οποίοι μου διηγήθηκαν τα γεγονότα και μου επέτρεψαν να τα καταλάβω. Ήταν ένα τεράστιο και βαρύ θέμα για να το διαχειριστεί κανείς μόνος, τόσο να το κατανοήσει και να το εντάξει, όσο και συναισθηματικά. Δεν πρόκειται, όμως, μόνο για μια οικογενειακή ιστορία καθώς συνοψίζει την πολιτική ιστορία μιας ολόκληρης εποχής.

Στο τελευταίο του σημείωμα πριν την εκτέλεση (14/8/1954) ο πατέρας σας έγραφε: «Στο αγαπημένο μου παιδί τον Δημήτρη εύχομαι να γίνει μεγάλος και χρήσιμος άνθρωπος για το καλό το δικό του και του ελληνικού λαού». Σε ποια ηλικία το διαβάσατε και ποια επιρροή είχε πάνω σας;

Το διάβασα αρκετά νωρίς και κατάλαβα ότι μου έδινε μια πολύ βαριά κληρονομιά. Το ξαναδιάβασα πολλές φορές και ομολογώ πως είχε μια βαθιά επιρροή πάνω μου, όπως και στην κοινωνική και επαγγελματική μου πορεία.

Ο Δημήτρης Πλουμπίδης είναι ψυχίατρος, πανεπιστημιακός με κλινική δραστηριότητα και επιστημονικό έργο επικεντρωμένο στην εξωνοσοκομειακή άσκηση της ψυχιατρικής στην κοινότητα. Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή της Αθήνας και έλαβε τον τίτλο ειδικότητας στη Γαλλία όπου έζησε και εργάστηκε δεκατρία χρόνια. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα το 1986 εργάστηκε πολλά χρόνια ως υπεύθυνος του Κέντρου Κοινοτικής Ψυχικής Υγιεινής Βύρωνα- Καισαριανής, του Αιγινητείου. Είναι πρόεδρος της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας όπως και της Επιτροπής Ψυχικής Υγείας του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας. Επίσης, εκπρόσωπος της Ελλάδας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας σε θέματα ψυχικής υγείας. Γεννήθηκε το 1948 στην Αθήνα σε συνθήκες παρανομίας των γονιών του, Νίκου Πλουμπίδη και Ιουλίας Παπαχρίστου.

Συνέντευξη στην Έφη Μαρίνου για την Εφημερίδα των Συντακτών

«Να ξέρεις ότι πρόκειται για άνθρωπο που απολαμβάνει τον σεβασμό όλων, δεξιών, αριστερών, κεντρώων… Δεν θ’ ακούσεις τίποτα αρνητικό γι’ αυτόν από κανέναν. Και μη νομίζεις εξαιτίας του ονόματός του, της τραγικής ιστορίας του πατέρα του. Είναι η φυσική του ευγένεια και ευπρέπεια, το προσωπικό ήθος, η κοινωνική στάση, η δραστηριότητά του ως καθηγητή, ως γιατρού».

Αυτά μου είπε προ ημερών για τον Δημήτρη Πλουμπίδη, υποψήφιο ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, ένας φίλος, φανατικός πολέμιος του ΣΥΡΙΖΑ από τα δεξιά μάλιστα… Ομότιμος καθηγητής Ψυχιατρικής στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Υπεύθυνος του Κέντρου Κοινοτικής Ψυχικής Υγιεινής Βύρωνα-Καισαριανής, του πρώτου στην Ελλάδα Κέντρου Κοινοτικής Ψυχικής Υγιεινής. Εκπρόσωπος της Ελλάδας για θέματα ψυχικής υγείας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Πρόεδρος της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας. Πρόεδρος της Επιτροπής Ψυχικής Υγείας του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας.

Και βέβαια, γιος του Νίκου Πλουμπίδη, ενός ήρωα της Αριστεράς που βασανίστηκε και εκτελέστηκε το 1954 στο Δαφνί κατηγορούμενος ως προδότης από την κυβέρνηση Παπάγου αλλά και από το κόμμα του, το ΚΚΕ (το 1958, στην 9η Ολομέλεια, το Κομμουνιστικό Κόμμα αποκατέστηκε τη μνήμη του). Ο αγωνιστής, που τα τελευταία λόγια που φώναξε μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα ήταν: «Ζήτω το ΚΚΕ! Αφήνω ένα τίμιο όνομα στο παιδί μου!».

• Κύριε Πλουμπίδη, τόσα χρόνια κρατήσατε μια προσεκτική απόσταση από την πολιτική εξαιτίας της οποίας η ζωή σας έχει πληγεί τόσο βάναυσα και τόσο άδικα από πολύ νωρίς. Γιατί τώρα επιλέγετε να εμπλακείτε;

Ημουν πάντα πολιτικοποιημένος στον χώρο της ανανεωτικής Αριστεράς και ιδιαίτερα στον χώρο της υγείας, όμως ποτέ στο προσκήνιο, ούτε σε θέσεις ηγετικές. Στην παρούσα συγκυρία δεν μπορούσα να μην πάρω θέση. Με ανησυχεί η προοπτική της επιστροφής μιας ρεβανσιστικής Δεξιάς, η προοπτική απώλειας κοινωνικών και δημοκρατικών κατακτήσεων που προσπάθησε και κατάφερε να διασώσει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.

Πολλοί άνθρωποι στρέφονται προς το παρελθόν αναζητώντας γνώριμα ιδανικά

Πιστεύω πως αυτό που διακυβεύεται σ’ αυτές τις εκλογές είναι κρίσιμο. Τολμώ να πω ότι με ανησυχεί λιγότερο η ίδια η Χρυσή Αυγή και περισσότερο εκείνη η Ακροδεξιά που έχει εισχωρήσει πλέον μέσα στα συντηρητικά κόμματα στην Ευρώπη αλλά και στη χώρα μας, όπως συμβαίνει στη Ν.Δ.

• Λέτε πως το να μην ψηφίσει κανείς είναι σαν να κλοτσάει τη δημοκρατία. Πιστεύετε πως ο Ελληνας μπορεί να συνειδητοποιήσει τη δύναμη της ψήφου του έτσι εξουθενωμένος που είναι μετά την επέλαση τριών μνημονίων που ισοπέδωσαν τη ζωή του;

Ο πολίτης, ακόμα κι αν επιθυμεί να στείλει μήνυμα διαμαρτυρίας για ό,τι υπέστη στη μνημονιακή εποχή, ίσως διά της αποχής στείλει στην εξουσία αυτούς εναντίον των οποίων διαμαρτύρεται. Και αυτοί που θέλουν να επανέλθουν στην εξουσία έρχονται με αντιλαϊκή ατζέντα.

Θεωρώ δίκαιο να διακρίνουμε τα χρόνια διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ σε δύο περιόδους: στη μνημονιακή και στη μεταμνημονιακή, η οποία είναι η σημερινή δεύτερη περίοδος επιτήρησης, σύμφωνα με τους κανόνες της Ε.Ε. Στην πρώτη, η κυβέρνηση είχε να δώσει μια πολύ μεγάλη μάχη στην οικονομία για τις λιγότερες δυνατόν απώλειες, να αμυνθεί κατά της κατεδάφισης κοινωνικών κατακτήσεων και, στη συνέχεια, να ξεκινήσει μια προοδευτική πολιτική ανάκτησης δικαιωμάτων και οικονομικής σταθερότητας τα αποτελέσματα της οποίας θα κριθούν στην πορεία, ελπίζω σε μια επόμενη δίχως μνημόνια τετραετία.

• Πώς βιώσατε από τόσο μικρός την τραγική ιστορία του πατέρα σας;

Θα προσπαθήσω να σας απαντήσω. Μην ξεχνάμε ότι και η μητέρα μου βρισκόταν στη φυλακή – αποφυλακίστηκε όταν ήμουν εντεκάμισι ετών. Ενα παιδί δύσκολα βιώνει μια τέτοια ιστορία. Διαθέτει βέβαια μια γενικευμένη τεχνική των παιδιών, δηλαδή να συνειδητοποιεί σταδιακά τις δυσκολίες. Μέσα σε τόσο ακραίες καταστάσεις χρειάζεται χρόνο για να επεξεργαστεί τα γεγονότα, αλλιώς θα ισοπεδωθεί. Η συμπεριφορά μου δεν διέφερε απ’ αυτήν άλλων παιδιών με αντίστοιχες τραυματικές εμπειρίες.

Γνώριζα τα βασικά από τις αφηγήσεις των μεγάλων, ωστόσο πριν από την εφηβεία μου δεν προσπάθησα να εμβαθύνω. Επρεπε να κατανοήσω καλά ό,τι συνέβη, κάτι που έγινε σταδιακά. Το σοκ της δικτατορίας με αφύπνισε. Ημουν 19 χρόνων, πρωτοετής φοιτητής της Ιατρικής. Τότε κατάλαβα πού βρίσκομαι, έγιναν ξεκάθαρα πράγματα που επί χρόνια ήταν κάπως ασαφή στο μυαλό μου. Σε αυτό βοήθησαν οι φίλοι, παλιοί σύντροφοι των γονιών μου και τα διαβάσματα, η μελέτη, η έρευνα εκείνης της εποχής και των ανθρώπων.

Για να μπορέσεις να διαχειριστείς το συγκεκριμένο παρελθόν και συναισθηματικά, τη διπλή κατηγορία κατά του Ν. Πλουμπίδη, ήταν αναγκαίο να κατανοήσω τι σήμαινε γι’ αυτούς τους ανθρώπους η οικοδόμηση του σοσιαλισμού, τι σήμαινε να είσαι κομμουνιστής, έτοιμος να παλέψεις, να υποστείς τα πάντα, ακόμα και τον θάνατο. Αλλιώς, με την τρέχουσα λογική, είναι αδύνατον να το εξηγήσεις.

• Λειτούργησε θεραπευτικά η σκέψη πως εκείνα τα χρόνια ο φόβος για τον πανταχού παρόντα χαφιέ ήταν μια πραγματικότητα κι όχι μια συνωμοσιολογική ιδεοληψία;

Η Ασφάλεια είχε κατορθώσει να καθοδηγεί ένα μέρος του κόμματος στη δικτατορία του Μεταξά. Ο χαφιές μπορούσε να εισχωρήσει σε μια κλειστή, παράνομη επαναστατική ομάδα και να κάνει μεγάλη ζημιά. Hταν λογικό στο κόμμα να φυσάνε και το γιαούρτι. Το δυσάρεστο είναι πως μετά το τέλος του εμφυλίου για να εξηγηθεί η ήττα χρειάστηκαν ήρωες και άλλοι προδότες.

• Γνωρίσατε τον πατέρα σας μόνο μέσα από όσα έχει γράψει η Ιστορία γι’ αυτόν…

Τον πατέρα μου συνολικά τον έχω δει 3,5 λεπτά ακριβώς. Στη δίκη του. Η υπόλοιπη γνωριμία μαζί του είναι κατασκευασμένη από αφηγήσεις, διαβάσματα, εικόνες άλλων, συγγενών, συντρόφων του. Ημουν και με τους δυο γονείς μαζί μέχρι έντεκα μηνών. Οταν συνέλαβαν τη μητέρα μου, με έδωσαν σε συγγενείς της.

Τον πατέρα μου συνολικά τον έχω δει 3,5 λεπτά ακριβώς 

Ο πατέρας μου με είχε δει μερικές φορές χάρη σ’ ένα τέχνασμα που είχε σκεφτεί η Ελλη Παππά. Περνούσε με ταξί που πήγαινε αργά από κάποιον συγκεκριμένο δρόμο όπου βρισκόμουν και μπορούσε για λίγο να με παρακολουθεί από μακριά.

Απ’ όλες τις διηγήσεις που τον αφορούν, αριστερών και δεξιών, αυτό που κράτησα είναι η ευγένεια που είχε προς όλους και η διεισδυτικότητα. Από πουθενά δεν προκύπτει ότι είχε μια διπλή συμπεριφορά. Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να δείχνει ότι φερόταν στους ανθρώπους ανάλογα με τη θέση τους στην ιεραρχία.

• Τα εργαλεία της δουλειάς σας βοήθησαν να διαχειριστείτε τόσο βαθιά τραύματα;

Δεν ήταν τυχαία η επιλογή. Τέτοια σοβαρά βιωματικά γεγονότα οδηγούν συχνά στην αναζήτηση επαγγελμάτων κοινωνικής προσφοράς, όπως και στην ψυχιατρική, την ψυχολογία, που περιλαμβάνουν την ανάγκη διερεύνησης εσωτερικών ερωτημάτων του θεραπευτή.

• Οι απαντήσεις ήταν ικανοποιητικές;

Εν μέρει. Iσως πολύ εν μέρει… Μην ξεχνάμε πως η ψυχιατρική βοηθάει στην ατομική προσέγγιση. Θέματα που εμπίπτουν σε συλλογικές καταστάσεις, όπως η διερεύνηση της ιστορίας του πατέρα μου που χαρακτηρίζει μια ολόκληρη εποχή, δύσκολα αντιμετωπίζονται με ψυχιατρικούς όρους.

• Οι διανοητές του μαρξισμού και του σοσιαλισμού στη θεωρία τους για τον κόσμο έλαβαν υπόψη την ανθρώπινη φύση, το άτομο, τον άνθρωπο ως μονάδα;

Ασφαλώς τον έλαβαν, αλλά για τους ηγέτες νομίζω πως τους ήταν αδιάφορη η ψυχολογία και η ανθρώπινη φύση. Δεν μετρούσαν τις απώλειες, καθώς το κύριο ήταν να κατακτηθούν οι στόχοι. Κι εδώ ο πατέρας μου, όπως δείχνουν οι σημειώσεις του, φαίνεται πως σκεφτόταν και έπραττε διαφορετικά.

Ηταν συντροφικός και ιδιαίτερα προσεκτικός για την ασφάλεια των συντρόφων και συνεργατών του, για την επιβίωσή τους μέσα σ’ εκείνη την επικίνδυνη εποχή. Θα μου επιτρέψετε να κάνω μια περιοδολόγηση στην πολιτική ζωή του πατέρα μου. Υπήρχε η περίοδος πριν από τη σύλληψή του και μετά από αυτήν, το 1952. Στην πρώτη εμφανίζεται να σκέφτεται και να δρα πολιτικά.

Σχεδιάζει, οργανώνει, κυνηγάει συμμαχίες που θεωρεί αναγκαίες μετά την ήττα του κόμματος στον εμφύλιο – οι οποίες δεν ήταν πάντα αποδεκτές από την ηγεσία, όμως εκείνος πάλευε να τις επιβάλει, όπως φαίνεται στα διάφορα τηλεγραφήματα που βρίσκονται στα ΑΣΚΙ.

Ηταν ευέλικτος μέσα σε πολύ συγκρουσιακές συνθήκες, γνώριζε την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα, με ποιους μπορεί να συνεργαστεί και με ποιους όχι, δεν αφηνόταν σε συναισθηματικά αδιέξοδα και παγίδες. Στη δεύτερη περίοδο, μετά τη σύλληψη, είναι ένας άνθρωπος απομονωμένος, καταδικασμένος.

Και τότε κάνει πολιτική με την ίδια τη ζωή του. Δεν έχει πια άλλο μέσον να αγωνιστεί. Ξέρει ότι, εφόσον δεν υποχωρεί, τον περιμένει η εκτέλεση. Αποφασίζει να ζήσει για να δώσει τη «μάχη του δικαστηρίου», για εκείνον η δίκη του ήταν μάχη. Η απολογία του είναι ένα διπλό κείμενο. Απευθύνεται τόσο προς το στρατοδικείο όσο και προς την Κ.Ε. του κόμματός του.

• Για τους σημερινούς νέους είναι δύσκολο να φανταστούν πώς κάποιοι είναι έτοιμοι να πεθάνουν για την ιδεολογία τους…

Τότε ήταν αφιερωμένοι 100%, στρατιώτες της επανάστασης. Πίστευαν ότι σταδιακά μπορούσε να γίνει πραγματικότητα. Δεν βρήκα κανένα σημείωμα του πατέρα μου που να εκφράζει την παραμικρή αμφιβολία γι’ αυτό. Αναφέρθηκε σε λάθος στρατηγικές στην Ελλάδα, αλλά ποτέ για παράδειγμα στις Δίκες της Μόσχας.

• Ωστόσο, εκείνη την εποχή των ηρώων και της αυτοθυσίας υπήρχε ένα ολόκληρο πολιτικοοικονομικό σύστημα που ενέπνεε, καθοδηγούσε σε δράση. Σήμερα, ποιον οδηγό διαθέτει η Αριστερά για την επανάσταση του μέλλοντος; Και τι ρόλο μπορούν να παίξουν τα μέσα μαζικής δικτύωσης, ικανά να κινητοποιήσουν τόσο άμεσα;

Οταν δεν υπάρχει σαφής οδηγός για τη δράση, δεν μπορεί να υπάρχει μαζικό κίνημα. Οσο μικραίνουν οι στόχοι τόσο μικραίνει και ο κόσμος που εμπνέεται και ακολουθεί. Η οικοδόμηση του σοσιαλισμού πάντα είναι στους στόχους της Αριστεράς, αλλά σήμερα δεν ξέρω πόσο κοντά βρίσκεται.

Δεν έχω ικανοποιητική απάντηση για το πώς μπορεί να μετεξελιχθούν αυτοσχέδια κινήματα μέσω του ίντερνετ ώστε να οδηγηθούν σε κάτι ενιαίο, πραγματικά συλλογικό.

Θα έλεγα πως αυτό που κυρίως παρατηρείται στα μέσα μαζικής δικτύωσης είναι η επικοινωνία πλευρών της ζωής των ανθρώπων και η δημιουργία κοινών δράσεων που συνήθως όμως αποδεικνύονται ευάλωτες στην επαφή με την πραγματικότητα. Τα κινήματα των πλατειών ή τα «κίτρινα γιλέκα» στη Γαλλία κρύβουν πολλές και διαφορετικές συλλογικότητες… Η ιντερνετική ταχύτητα και αποσπασματικότητα της επικοινωνίας προσδίδει σε αυτές τις οργανωτικές προσπάθειες κάτι το παροδικό.

• Ούτε όμως μπορούμε να επιστρέψουμε στους παλιούς τρόπους…

Επειδή οι παλιές ουτοπίες για το μέλλον δεν λειτουργούν –κανείς δεν πιστεύει ότι αύριο θα έρθει ο σοσιαλισμός–, παρατηρούμε τελευταία ότι πολλοί άνθρωποι στρέφονται προς το παρελθόν αναζητώντας γνώριμα ιδανικά.

Για παράδειγμα, η νοσταλγία του έθνους των Ελλήνων χρησιμοποιείται από την Ακροδεξιά για να φέρει τη δική της πολιτική ατζέντα της βίας και του αυταρχισμού, πίσω από τη γαλανόλευκη ή τα εικονοστάσια. Επίσης, η στροφή στην εκκλησία, όπου δεν βλέπεις πια μόνο γκρίζα κεφάλια στην κυριακάτικη λειτουργία, όπως πριν από 20-25 χρόνια, αλλά πολλούς τριαντάρηδες και νεότερους ακόμα. Τους οδηγεί εκεί η ανάγκη ν’ ακουμπήσουν σε κάτι γνώριμο, καθώς το μέλλον δεν φαίνεται καθησυχαστικό.

Η ψυχική δυσφορία αυξήθηκε με την κρίση

• Ο Ελληνας καταφεύγει εύκολα στον ψυχοθεραπευτή;

Περισσότερο απ’ ό,τι παλαιότερα, αλλά όχι και τόσο εύκολα, ειδικά οι άντρες – θεωρούν ότι πλήττεται ο ορθολογισμός τους. Οι γυναίκες έχουν το πλεονέκτημα να μιλούν ευκολότερα.

Επιβάρυνε η οικονομική κρίση κυρίως την ελαφρά ψυχοπαθολογία, όπως την κατάθλιψη και το άγχος, αλλά και ασθενείς με βαρύτερη ψυχοπαθολογία, καθώς διασαλεύτηκε το σύστημα στήριξής τους.

Η ψυχική δυσφορία αυξήθηκε, αλλά η οικονομική κρίση μείωσε αυτούς που μπορούν να αναζητήσουν βοήθεια πληρώνοντας ιδιώτες ψυχιάτρους και ψυχολόγους. Γι’ αυτό και πολλαπλασιάστηκε η δουλειά των δημόσιων κέντρων, χωρίς να μπορούν να ανταποκριθούν σε όλα τα αιτήματα, καθώς το προσωπικό παραμένει περιορισμένο.

• Τι βασανίζει περισσότερο την ψυχή του ανθρώπου στην εποχή μας;

Η θλίψη από τις πολλαπλές πιέσεις που υφίσταται και που συχνά μετατρέπεται σε κατάθλιψη, με χαρακτήρα νόσου για τους γιατρούς. Επίσης η εικόνα του εαυτού, η διαχείριση του ποιος είμαι, τι κάνω, πού πηγαίνω. Και βέβαια, το άγχος της καθημερινότητας.

• Πώς παλεύεται το άγχος;

Πριν φτάσουμε στους ειδικούς, ο καθένας μπορεί να επιχειρήσει να το διαχειριστεί και μόνος του. Πρώτα να αναγνωρίσει αυτά που πυροδοτούν το άγχος –εργασία, οικογένεια, σχέσεις, φόβους– και να προσπαθήσει να κάνει κινήσεις μείωσης του φορτίου.

Επίσης, να εντάξει στην καθημερινότητα κινήσεις που επιτρέπουν τη χαλάρωση. Εδώ όμως φαίνεται πόσο ταξικοί είναι οι μηχανισμοί χαλάρωσης και διαχείρισης του άγχους, καθώς οι δρόμοι διαφυγής από αυτό συχνά περνούν μέσα από την οικονομική δυνατότητα για να τους έχεις και να τους διατηρήσεις.

• Στη διαδικασία της ψυχοθεραπείας ο θεραπευτής ανακαλύπτει σημαντικά πράγματα για τον εαυτό του;

Ο θεραπευτής εξελίσσεται μέσα από τη διαδικασία της ψυχοθεραπείας. Οταν κάποια στιγμή είπα σε νέο ασθενή με βαριά ψυχολογικά προβλήματα «καταλαβαίνω», με διέκοψε λέγοντας: «Οχι, δεν καταλαβαίνετε».

Ζήτησα να μάθω τι εννοεί και μου απάντησε: «Καλός γιατρός είστε, αλλά έχετε κι εσείς την αλαζονεία της υγείας»… Αυτό ήταν ένα πολύ σημαντικό μάθημα. Πώς ο υγιής, έστω και καλά εκπαιδευμένος, πρέπει να προσπαθήσει να καταλάβει τι είναι η ασθένεια ώστε να μπορεί να βοηθήσει τον ασθενή να ζήσει παρά τα συμπτώματα ή και μαζί με αυτά πριν μπορέσει να απαλλαγεί.

Συνειδητοποίησα πως αντί να προσπαθώ να πετύχω συχνά ανεπιτυχώς την πλήρη θεραπεία κάποιου, είναι χρησιμότερο να τον βοηθάω ώστε να μη μένει στο περιθώριο, να κατορθώνει να είναι ενεργός στη ζωή.

Δεν πιστεύω στον θεό, όμως σέβομαι όσους πιστεύουν 

• Η πίστη με τη θεολογική έννοια είναι κι αυτή μια κατασκευή για την αντιμετώπιση του θανάτου;

Ως ψυχίατρος δεν θα έκανα τίποτα που θα κλόνιζε την πίστη κάποιου. Δεν πιστεύω στον θεό, όμως έχω σεβασμό σε όσους πιστεύουν. Είναι ένα αντίδοτο στον φόβο. Οι ισχυρές θρησκευτικές και πολιτικές πεποιθήσεις είναι αντίδοτα στο άγχος του θανάτου…

• Ο θάνατος είναι λοιπόν «μια αλλαγή της ύλης», όπως έγραψε ο πατέρας σας στο τελευταίο του σημείωμα πριν από την εκτέλεση;

Ε, λοιπόν, ο πατέρας μου τον τελευταίο καιρό στη φυλακή μελετούσε την Παλαιά Διαθήκη. Γι’ αυτό υπάρχουν σημειώσεις του σε διάφορα εδάφια πάνω στη Βίβλο – ομολογώ ότι δεν τις διάβασα ακόμα. Οσο για τις χειρόγραφες σημειώσεις του πάνω σ’ αυτό το θέμα, παραδόθηκαν τότε στον ιερέα της φυλακής.

Ξέρουμε ότι αρνήθηκε την παρουσία του ιερέα τις τελευταίες του στιγμές, ώστε η φράση του για τον θάνατο ως αλλαγή της ύλης λίγες ώρες πριν εκτελεστεί μάλλον εκφράζει μια φιλοσοφική θεώρηση, ανακουφιστική όμως για εκείνον που θα βρισκόταν μπροστά στις κάννες των όπλων.

• Μελετούσε δηλαδή τις περιπέτειες του λαού του Ισραήλ;

Να μου επιτρέψετε μια κάπως αυθαίρετη ερμηνεία γι’ αυτή την επιλογή του. Αν η Καινή Διαθήκη διά του Χριστού είναι το έλεος και η μετάνοια, η Παλαιά Διαθήκη, κείμενο περισσότερο πολεμικό, συνιστά μια ιστορία συγκρούσεων και σκληρών αγώνων.

Ενδεχομένως αυτή η διάσταση κέντριζε το ενδιαφέρον του πατέρα μου. Εχουμε επίσης μια λεπτομερή καταγραφή από τον δεσμοφύλακα των τελευταίων 48 ωρών της ζωής του («Εφ.Συν.» Αυγ. 2014 και 2018 Πετρόπουλος, φάκελλος Πλουμπίδη).

Συνέντευξη στον Γιώργο Σαχίνη

https://www.facebook.com/watch/?v=447135226033784

Συνέντευξη  στην Άγγελο Τσέκερη

“Το δίλημμα δημοκρατική / κοινωνική ολοκλήρωση ή αυταρχικό εθνικιστικό γλίστρημα προς το άγνωστο ήδη κινητοποιεί κοινωνικές δυνάμεις στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης” εκτιμά ο Δημήτρης Πλουμπίδης, που κατεβαίνει στις ευρωεκλογές με το ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία.

 Ο Δ. Πλουμπίδης εμφανίζεται μαχητικός – και αισιόδοξος: “Η μάχη είναι μπροστά μας” λέει και επιμένει ότι μόνο με ένα σαφές πρόγραμμα υπεράσπισης των κοινωνικών κατακτήσεων μπορεί η Αριστερά να συσπειρώσει δυνάμεις που θα ανακόψουν τη… γοητεία της Ακροδεξιάς.

* Απομένουν τρεις εβδομάδες έως τις ευρωεκλογές και φαίνεται ότι προϋπόθεση για μια εκλογική νίκη της Αριστεράς είναι να ενεργοποιηθεί πολιτικά η μεγάλη μάζα των αναποφάσιστων. Πώς εκτιμάς ότι μπορούμε να το πετύχουμε αυτό;

Ο ΣΥΡΙΖΑ χρειάστηκε να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα εξόδου από τα Μνημόνια και στήριξης της ευρύτερης κοινωνίας που δεν έχουν συνηθίσει να εφαρμόζουν άνθρωποι της Αριστεράς και μάλιστα από κυβερνητικές θέσεις. Δεν πρέπει λοιπόν να γινόμαστε αντιπολίτευση του εαυτού μας, καθώς η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έχει σημαντικό έργο να επιδείξει και να ζητήσει από τον Ελληνικό λαό στις εκλογές την ευκαιρία να το συνεχίσει. Δεν γνωστοποιήσαμε όσο έπρεπε το έργο μας και είναι κρίσιμο να το αναδείξουμε με σαφήνεια ως τις εκλογές. Άλλο τόσο σημαντική είναι η πληροφόρηση για τη σημασία της διπλωματικής λύσης της αναγνώρισης της Βόρειας Μακεδονίας για όλα τα Βαλκάνια, η διευκρίνιση ότι διασφαλίζονται, για παράδειγμα, τα ελληνικά προϊόντα με την επωνυμία “Μακεδονικός/η”, καθώς εκεί γίνεται μια απολύτως αβάσιμη και κυνική παραπληροφόρηση από την αντιπολίτευση. Άλλωστε, αυτή η ανιστορικότητα, η σύγχυση ανάμεσά μας έχει καλλιεργηθεί διαχρονικά από τα σχολικά εγχειρίδια της Ιστορίας, όπως έχει αποδείξει και ο Σπ. Καράβας στο πρόσφατο βιβλίο του “Οι Μακεδονίες των Άλλων”.

* Μιλάμε για προοδευτικό μέτωπο απέναντι στην Ακροδεξιά και στον νεοφιλελευθερισμό, αλλά η αλήθεια είναι ότι αυτά τα μηνύματα έρχονται κυρίως από την Ελλάδα, την Ισπανία και την Πορτογαλία. Μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι όσο ο σκληρός πυρήνας της Ε.Ε. κινείται μακριά από αυτό το δίλημμα;

Είναι ζωτικής σημασίας να συνεχιστεί και να στερεωθεί η συγκρότηση των προοδευτικών μετώπων στις χώρες του Νότου. Εναρμονίζεται με την υπεράσπιση κοινωνικών κατακτήσεων που αφορούν ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το δίλημμα δημοκρατική / κοινωνική ολοκλήρωση ή αυταρχικό εθνικιστικό γλίστρημα προς το άγνωστο ήδη κινητοποιεί κοινωνικές δυνάμεις στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε., η μάχη όμως είναι μπροστά μας.

* Γιατί πιστεύεις ότι η Ακροδεξιά καρπώνεται τόσο εύκολα τα πολιτικά οφέλη από τη συστημική κρίση στην Ευρώπη; Πώς πρέπει να το αντιμετωπίσει αυτό η Αριστερά;

Η Ακροδεξιά εξιδανικεύει τμήματα από ένα παλιότερο εθνικό παρελθόν που διέθετε σαφέστερα εθνικά και πολιτιστικά όρια, φοβίζει με τη μετανάστευση και καταγγέλλει επιφανειακά την παγκοσμιοποίηση, ενώ εφαρμόζει σκληρό νεοφιλελευθερισμό όπου πάρει την εξουσία, όπως έγινε στην Ουγγαρία, την Αυστρία αλλά και στις χώρες της Βαλτικής. Το μέλλον έχει γίνει πηγή ανησυχίας για όλους μας, οπότε η επαγγελία της επιστροφής “με πυγμή” σε κάτι θεωρητικά γνώριμο θέλγει τους πιο αποκλεισμένους από τις σύγχρονες εξελίξεις. Μόνο με ένα σαφές πρόγραμμα υπεράσπισης των κοινωνικών κατακτήσεων, κοινωνικής δικαιοσύνης μπορεί η Αριστερά να συσπειρώσει δυνάμεις που θα ανακόψουν αυτή την αρνητική πορεία.

* Πώς σχολιάζεις το επίπεδο της πολιτικής αντιπαράθεσης αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα; Θεωρείς ότι η Αριστερά κερδίζει μένοντας στο πλαίσιο της πολιτικής επιχειρηματολογίας; ´Η χρειάζεται να μιλήσει κι αυτή στην τοξική γλώσσα που χρησιμοποιεί η αντιπολίτευση;

Η Αριστερά κερδίζει πάντα από τα επιχειρήματα. Θα επαναλάβω ότι δεν γίνονται επαρκώς γνωστά τα όσα έχουν επιτευχθεί αυτά τα τέσσερα χρόνια: ο Νόμος 4368/2016 που έδωσε πρόσβαση στο σύστημα Υγείας στους ανασφάλιστους, το άρθρο 23 του Νόμου 4481/2017 για να διατηρούν τη σύνταξη όσοι ψυχικά ασθενείς βρίσκουν κάποια απασχόληση, το έργο του υπουργού και του αναπληρωτή υπουργού Υγείας στην εξισορρόπηση των προϋπολογισμών των νοσοκομείων, η θεσμοθέτηση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και των ΤΟΜΥ, όσα έγιναν για την κοινωνική παραγωγική δραστηριότητα (ΚΟΙΝΣΕΠ), πλήθος νόμων για τα Άτομα με Αναπηρίες, η σταθεροποίηση του ασφαλιστικού συστήματος, η σταδιακή ανανέωση των κλαδικών συμβάσεων και πολλά άλλα. Γνωρίζουμε ότι τα φορολογικά βάρη για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τις μεσαίες τάξεις είναι μεγάλα, αλλά υπάρχει σαφές πρόγραμμα ελαφρύνσεων. Όλα αυτά δεν φτάνουν στους περισσότερους πολίτες, παρά αποσπασματικά ή διαστρεβλωμένα. Έχουμε πολλά επιχειρήματα να συγκεντρώσουμε και να αντιτάξουμε. Η ωμή χρήση της τοξικής γλώσσα και της διαστρέβλωσης από την αντιπολίτευση έχω την αίσθηση ότι αρχίζει να γυρνά σε βάρος της.

* Το χάσμα ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς είναι σήμερα βαθύτερο από κάθε άλλη φορά στις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Πώς εκφράζεται αυτό στον τομέα της ψυχικής υγείας; Και τι μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε τις ανισότητες στον τομέα αυτό;

Όποιος έχει τα οικονομικά μέσα μπορεί να υπολογίζει στη βοήθεια άλλων ανθρώπων ή ειδικών που θα ελαφρύνουν ό,τι δυσκολότερο βιώνουν οι άνθρωποι με σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα, δηλαδή τη συναλλαγή και τις σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους. Η γενίκευση αναπηρικών επιδομάτων σε ασθενείς με ψυχικά προβλήματα την τελευταία εικοσιπενταετία επέτρεψε στους περισσότερους να συνεχίσουν να ζουν, με πολλές δυσκολίες, αλλά στην κοινότητα.

Οι χρόνιοι ασθενείς, οι αποκλεισμένοι στα ψυχιατρικά νοσοκομεία έχουν μειωθεί πάρα πολύ και τέσσερα από αυτά έχουν κλείσει. Εξακολουθεί βέβαια να υπάρχει ένας πολύ μεγάλος αριθμός ασθενών που εισάγεται ακούσια για νοσηλεία. Αυτό σημαίνει ότι οι εναλλακτικές μορφές έγκαιρης φροντίδας που θα μείωναν τις εισαγωγές δεν λειτουργούν επαρκώς.

Μόνο η λειτουργία σε δίκτυο αλληλοσυμπληρούμενων υπηρεσιών και κοινωνικής στήριξης θα μπορούσε να βελτιώσει ουσιαστικά τη φροντίδα των ασθενών και των οικογενειών τους. Αυτό όμως δεν μπορεί να γίνει χωρίς χρήματα και εδώ υπάρχει χώρος για ευρωπαϊκές δράσεις, καθώς η μείωση των προϋπολογισμών αποτελεί νεοφιλελεύθερη εμμονή.

* Η ηθική υπεροχή της Αριστεράς χτίστηκε κάποτε πάνω στην αυτοθυσία και την ανιδιοτέλεια των μελών και των στελεχών της. Σήμερα ποιες είναι οι αξίες και οι αρχές πάνω στις οποίες κρίνεται η Αριστερά;

Πράγματι, η αυτοθυσία και η ανιδιοτέλεια των μελών και στελεχών της Αριστεράς έδωσαν μια ηθική υπεροχή που κράτησε για πολλά χρόνια και η αύρα της κρατά ώς τις μέρες μας.

Η προσπάθεια των φιλικών προς την αντιπολίτευση ΜΜΕ να βρουν σκάνδαλα στη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έχει πέσει στο κενό, με αποτέλεσμα η αντιπολίτευση να χάνει το καταστροφικό για την κοινωνία κεντρικό της επιχείρημα “είναι όλοι ίδιοι”.

Δεν είμαστε ίδιοι, αλλά η επαγρύπνηση στο ζήτημα της εντιμότητας είναι κεντρική. Όπως εγγύηση για το μέλλον είναι και η συλλογική και δημοκρατική μας λειτουργία. Όποτε παραμερίστηκε, δεν έφερε καλή τύχη στα κόμματα της Αριστεράς.

Συνέντευξη στην Παναγιώτα Μπίτσικα

«Ποτέ δεν υπάρχουν βράχια όταν υπάρχει διάθεση πάλης» λέει στο Documento o ομότιμος καθηγητής Ψυχιατρικής του ΕΚΠΑ Δημήτρης Πλουμπίδης, υποψήφιος ευρωβουλευτής ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτικής Συμμαχίας. Μιλά για την κυβερνώσα Αριστερά, για τον σοσιαλισμό, για μνήμες-βάσανο και λήθη-βάλσαμο, για ήρωες αλλά και για ψυχικά ασθενείς που του έμαθαν να σκέφτεται…

Πάντα είχατε σχέση με την πολιτική αλλά σήμερα βγήκατε ηχηρά προς τα έξω. Γιατί τώρα;

Ημουν πάντα ενταγμένος στην Αριστερά, όχι σε θέσεις ευθύνης όμως. Κινητοποιήθηκα σε αυτές τις εκλογές από τη μια επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ προχώρησε πολύ μεγάλο έργο κοινωνικής ανασυγκρότησης και από την άλλη επειδή είμαι κάθετα αντίθετος σε αυτό που προσπαθεί να έρθει μέσω της αξιωματικής αντιπολίτευσης, δηλαδή ελαστικές εργασιακές σχέσεις, απορρυθμίσεις και κλείσιμο ματιού στην ακροδεξιά. Επιπλέον διαθέτω εμπειρία από ευρωπαϊκά προγράμματα και από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας που θα μπορούσε να είναι χρήσιμη στην Ευρωβουλή.

Λειτουργεί ακόμη το αντιδεξιό σύνδρομο;

Το αντιδεξιό σύνδρομο είναι διαφορετικό απ’ ό,τι το 1970-80, που στόχευε να κλονίσει τη μακρόχρονη κυριαρχία της Δεξιάς στο κράτος. Η αοριστία όσων λέει ο Κυριάκος Μητσοτάκης –όταν δεν είναι ανοιχτά νεοφιλελεύθερα– πυροδοτεί κλίμα συσπείρωσης απέναντι σε έναν επερχόμενο κίνδυνο από τη Δεξιά.

Είναι αναγκαίες επομένως η σαφήνεια και η αξιοπιστία λόγων – έργων;

Αν κάτι υπάρχει αριστερό, είναι η σαφήνεια των λόγων και τα συγκεκριμένα έργα.

Παραμένετε αφοσιωμένος στο όραμα για σοσιαλισμό – κομμουνισμό;

Εχω τραφεί με το όραμα του σοσιαλισμού· ότι μπορούν να υπάρχουν απτές εμπειρίες από μια κοινωνία όπου θα συλλειτουργούν ελεύθερα οι άνθρωποι. Τη δεδομένη όμως ιστορική στιγμή που ζούμε μου φαίνεται πολύτιμο το να καταφέρουμε να βαθύνουμε τη δημοκρατία και να διασώσουμε το κοινωνικό κράτος, να διαφυλάξουμε τα επαγγελματικά και τα κοινωνικά μας δικαιώματα.

Ζηλεύετε ανθρώπους σαν τον πατέρα σας, που είχαν τόσο μεγάλη πίστη σε κάτι το οποίο αφορά το άτομο αλλά και τη συλλογικότητα;

Ο πατέρας μου και οι περισσότεροι από τη γενιά του πίστευαν ότι είχαν τον τρόπο να οικοδομήσουν τον σοσιαλισμό και την κομμουνιστική κοινωνία και αυτό ερμηνεύει την αφοσίωσή τους. Στην εποχή μας οι συλλογικότητες είναι πιο μικρές και πιο εύθραυστες. Ο πατέρας μου πριν από τη σύλληψή του το 1952 ήταν μεν απόλυτα αφοσιωμένος στις ιδέες του, αλλά και ταυτόχρονα ο κατεξοχήν άνθρωπος των συνεργασιών και με αστικές δυνάμεις, επειδή εκείνη τη στιγμή το ζήτημα δεν ήταν πώς θα οικοδομήσουμε τον σοσιαλισμό αλλά ο τρόπος να δημιουργηθεί μετά την ήττα του Εμφυλίου μια ευρεία δημοκρατική κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, να σταματήσουν οι εκτελέσεις και τα έκτακτα μέτρα, να στηριχτούν οι αγώνες διεκδίκησης. Εχουν μείνει ίχνη από τα σημειώματα της φυλακής του πατέρα μου για το πώς οργάνωνε αυτές τις συνεργασίες. Από εκείνον λοιπόν έμαθα πώς αναλύεται κάθε φορά η δεδομένη ιστορική στιγμή και τα καθήκοντα που απορρέουν από αυτή την ανάλυση. Μετά τη σύλληψή του και από την ώρα που δεν ήταν διατεθειμένος να κάνει την παραμικρή υποχώρηση, έκανε πολιτική με αυτό που διέθετε: τη ζωή του. Η μόνη του δυνατότητα να αντιμετωπίσει τη διπλή κατηγορία ήταν η μάχη της δίκης του. Αν το δείτε υπό αυτή την οπτική, αντιλαμβάνεστε γιατί έφτασε σε τέτοια ακραία ανθρώπινα όρια που άφησαν την εικόνα του ζωντανή.

Και έδωσε τη μάχη μέχρι τέλους, φωνάζοντας «ζήτω το ΚΚΕ», παρά τις κατηγορίες που του καταλόγιζε το κόμμα του.

Μα εκείνος ΚΚΕ ήταν, ΚΚΕ παρέμεινε. Πίστευε ότι η κατηγορία από το κόμμα ήταν προϊόν παραπληροφόρησης της ηγεσίας και ότι θα δικαιωνόταν από συνέδριο του κόμματος έπειτα από διεξοδική συζήτηση. Επίσης έχουμε και τη φράση του «Τιμή μου είναι η τιμή του κόμματος», που δείχνει την αφοσίωσή του αλλά αφήνει να εννοηθεί ότι η κηλίδωση του ονόματός του αγγίζει και το κόμμα.

Τι είναι αυτό που κάνει έναν άνθρωπο να γίνεται Μπελογιάννης ή Πλουμπίδης;

Να εκπροσωπεί κάτι που σέβονται οι άλλοι άνθρωποι έστω σε μορφή που δεν μπορούν να αγγίξουν. Ο Μπελογιάννης και ο Νίκος Πλουμπίδης εκπροσωπούν ένα ολόκληρο κίνημα που έχει ματώσει με χιλιάδες νεκρούς. Δεν τους ενδιέφερε να σώσουν τη ζωή τους, τους ενδιέφερε να προσφέρουν σε αυτό το κίνημα.

Για εσάς ήρωας ποιος είναι, γενικά;

Αυτός που είναι σταθερός στις ιδέες του και προχωρά, που κάνει πράγματα που αφορούν την υπόλοιπη κοινωνία και όχι μόνο τον εαυτό του. Για μένα αυτό είναι το κύριο.

Υπάρχουν τόποι που όταν τους περπατάτε ξυπνούν μέσα σας μνήμες-βάσανο;

Ασφαλώς. Τόποι που είναι συνδεδεμένοι με αγώνες της Αριστεράς, με τα ίχνη των πολέμων, με κάθε τόπο που συνδέεται με τις προσπάθειες εκμηδένισης του ανθρώπου. Συγκινούμαι όταν βρεθώ σε τέτοιους. Επίσης, σε μέρη που μου θυμίζουν τα χρόνια του Εμφυλίου παρόλο που δεν τα έχω ζήσει – είχα τότε μόλις γεννηθεί. Με αυτές τις διηγήσεις μεγάλωσα. Ειδικά στην Πελοπόννησο, όπου ο Εμφύλιος υπήρξε ιδιαίτερα άγριος και εξοντωτικός. Οι άνω των 60 ετών συζητούν γι’ αυτά, αλλά δυστυχώς οι περισσότεροι από τους νεότερους τα αγνοούν.

Εχει διαφορά η λήθη από την τάση «να πάμε παραπέρα»;

Οι άνθρωποι ύστερα από τραγικά γεγονότα έχουν ανάγκη από μια περίοδο λήθης. Δεν μπορούν να ζουν διαρκώς στο παρόν με αυτό το τραύμα. Για παράδειγμα όταν ο Πρίμο Λέβι έγραψε το 1946 το βιβλίο του για το Αουσβιτς «Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος», σχεδόν κανείς δεν θέλησε να το διαβάσει. Οι άνθρωποι ήθελαν να ξεχάσουν. Επιτυχία έγινε πολλές δεκαετίες αργότερα. Συνήθως οι πολύ τραυματισμένοι θέλουν πρώτα να επουλώσουν την πληγή τους, μετά να πατήσουν σε πιο σταθερό έδαφος, να φτιάξουν τη ζωή τους και μόνο τότε αγγίζουν τα τραύματά τους. Αν κάποιος δεν θέλει να σκεφτεί τα συλλογικά και προσωπικά τραύματα, αυτό σημαίνει ότι είναι ακόμη ενεργά.

Μια σοφή κουβέντα που σας είπε κάποιος από τους ασθενείς σας;

Ενας νεαρός σχιζοφρενής μου έλεγε κάτι και όταν του απάντησα πως το καταλαβαίνω μου αντέτεινε ότι δεν μπορώ να καταλάβω. «Γιατί το λες;» ρώτησα και μου απάντησε: «Γιατί είστε καλός γιατρός αλλά έχετε την αλαζονεία της υγείας». Αυτό ήταν μεγάλο σχολείο στη ζωή. Μια ηλικιωμένη την οποία παρακολουθούσα όταν ήμουν νέος ειδικευόμενος μου είπε: «Πέθανε ο άντρας μου, πέθανε η αδελφή μου, πέθανε ο καλύτερός μου φίλος» κι εγώ της απάντησα: «Τόσο άξια που είστε θα γνωρίσετε άλλους». Με κοίταξε λέγοντάς μου: «Καλός γιατρός είστε, αλλά είστε νέος». «Γιατί το λέτε;» τη ρώτησα και εκείνη απάντησε: «Μερικοί άνθρωποι δεν αντικαθίστανται». Μου έμαθε να σκέφτομαι.

Είχατε πάει εκλογική περιοδεία στην Πελοπόννησο, σε περιοχές με έντονο δεξιό στοιχείο.

Ημουν σε περιοχές που παραδοσιακά θεωρούνται συντηρητικές, αλλά εγώ διαπίστωσα ότι υπάρχει σημαντική παρουσία του ΣΥΡΙΖΑ και ανεβασμένη αυτοπεποίθηση του κόσμου.

Ξεμούδιασαν κάποιοι, μούδιασαν άλλοι για παλινωδία λόγων – έργων του ΣΥΡΙΖΑ.

Το πιο εντυπωσιακό στις προεκλογικές συγκεντρώσεις είναι ότι οι άνθρωποι έρχονται, συζητούν, υπάρχει ένα ξεμούδιασμα. Εάν με τη λέξη παλινωδία θεωρείτε την αλλαγή που ήρθε τον Αύγουστο του 2015, νομίζω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κατάλαβε τότε πως η ισχυρή λαϊκή εντολή που έλαβε στο δημοψήφισμα για να διαπραγματευτεί εντός της ΕΕ είχε φτάσει στα όριά της. Δέχτηκε σοβαρό συμβιβασμό με το τρίτο μνημόνιο αλλά ζήτησε την ανανέωση της λαϊκής εντολής με εκλογές τον Σεπτέμβρη του 2015 και του δόθηκε, γεγονός που του επέτρεψε να συνεχίσει, να διαπραγματευτεί σκληρά και να φτάσει στο τέλος των μνημονίων. Αυτό του έδωσε τη δυνατότητα να πάρει θετικά μέτρα με το δικό του πρόσημο. Η μεγαλύτερη παλινωδία θα ήταν να μείνει προσηλωμένος στο γράμμα τού αριστερού του προγράμματος και να φύγει με τη σημαία ψηλά. Θα είχε επιβεβαιώσει την αριστερή παρένθεση, θα είχε παραδώσει τη χώρα στους χειρότερους και θα είχε θάψει την Αριστερά για πολλά χρόνια.

Σε σχέση με αυτό που κάποιοι είχαν στο μυαλό τους ως Αριστερά, η κυβερνώσα Αριστερά αλλιώς φάνηκε…

Είναι προφανές ότι οι άνθρωποι είχαν πολλά οράματα για το πώς μπορεί να είναι μια κυβέρνηση της Αριστεράς. Ομως η κυβέρνηση αυτή έλυσε προβλήματα. Είναι αυτό που λέει ο Τσίπρας, ότι καταφέραμε να κρατήσουμε την κοινωνία όρθια. Στον χώρο της δημόσιας υγείας νόμος του 2016 έδωσε ασφάλιση σε όλους τους ανασφάλιστους, πέτυχε την καταπολέμηση της σπατάλης και της διαφθοράς, συνεχίστηκε η ψυχιατρική μεταρρύθμιση. Μέτρα μεγάλης σημασίας για τους εργαζόμενους –και όχι μόνο– είναι η επαναφορά των κλαδικών συμβάσεων, η αύξηση του κατώτατου μισθού, τα μέτρα ασφαλιστικής και φορολογικής ελάφρυνσης που ψηφίστηκαν. Η κυβερνώσα Αριστερά αφορά πολύ περισσότερους πολίτες από αυτούς που έχουν το όραμα και την ιδεολογία του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού της κοινωνίας. Το να πετύχουμε στόχους που αφορούν τη λειτουργία της κοινωνίας για ευρύτατα στρώματα του πληθυσμού μάς μαθαίνει να σχεδιάζουμε σε κλίμακα ευρύτερη από τους ιδιαίτερους ιδεολογικούς μας στόχους.

Οταν ο πολιτικός καμβάς παραμένει ο ίδιος, μπορεί να αφήσει αριστερό αποτύπωμα η κυβέρνηση;

Δεν αισθάνομαι ότι ο πολιτικός καμβάς παραμένει ο ίδιος. Εχουν αναδιατυπωθεί ριζικά διαφορετικά προτάγματα. Λύθηκε η θηλιά μετά το επίσημο τέλος των μνημονίων τον Αύγουστο 2018: συλλογικές συμβάσεις, αύξηση κατώτατου μισθού κ.ά. φέρουν σαφέστατο αριστερό αποτύπωμα και βάζουν φρένο στην κυρίαρχη νεοφιλελεύθερη αποδιοργάνωση της κοινωνίας. Αλλο σημαντικό αποτύπωμα είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση ύστερα από πολλά χρόνια έγινε όχι μόνο αξιόπιστος συνομιλητής στην Ευρώπη για τα ζητήματα της ελληνικής κοινωνίας αλλά και σημαντικός συντελεστής ανασυγκρότησης μιας συμμαχίας πολιτικών δυνάμεων που επιχειρούν να ανακόψουν την προέλαση της ακροδεξιάς και του νεοφιλελευθερισμού στην Ευρώπη.

Η ΕΕ ως οργανισμός που εξυπηρετεί τα μονοπώλια μπορεί να μην πάει στα βράχια τους λαούς, τον κόσμο;

Αν δεν υπάρξει τρόπος να τεθούν υπό κοινωνικό έλεγχο τα μονοπώλια, π.χ. να φορολογηθούν οι χρηματιστηριακές συναλλαγές, να ελεγχθούν οι φορολογικοί παράδεισοι, να βαθύνει το κοινωνικό προφίλ της ΕΕ, που είναι το πιο θελκτικό χαρακτηριστικό για τους λαούς, τότε οι διαλυτικές τάσεις υπό το βάρος των εθνικιστικών και νεοφιλελευθέρων πιέσεων θα αυξηθούν. Σχεδόν κανείς δεν ονειρεύεται μια ακροδεξιά Ευρώπη. Ομως ποτέ δεν υπάρχουν βράχια όταν υπάρχει διάθεση πάλης.

Ο φασισμός και ο εθνικισμός είναι ακόμη ένα εργαλείο του καπιταλισμού. Χρησιμοποιούνται για να κάνουν την υπόλοιπη δουλειά εκεί που δεν φτάνουν οι άλλες πολιτικές δυνάμεις;

Αν δεν μπορούμε να έχουμε κοινωνίες ευρύτερων συναινέσεων καθώς ψαλιδίζονται εργασιακά δικαιώματα και το κοινωνικό κράτος, τότε κατακρημνίζεται η δημοκρατική συναίνεση ευρύτερων στρωμάτων και στις κυρίαρχες τάξεις αυξάνονται οι πειρασμοί του αυταρχισμού. Τότε ανοίγουν δίαυλοι επικοινωνίας ανάμεσα στα ακροδεξιά στοιχεία των παραδοσιακών δεξιών κομμάτων και τα καθαρά ακροδεξιά κόμματα. Η εγρήγορσή μας όμως πρέπει να είναι αυξημένη.

Και η συνεργασία του ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝΕΛ;

Ο κύριος στόχος αυτής της συνεργασίας, δηλαδή η έξοδος από τα μνημόνια, ήταν σαφής και πολύ ισχυρός και γι’ αυτό συνεχίστηκε για σχεδόν τέσσερα χρόνια. Συνεργασία μέχρι να υλοποιηθεί αυτός ο στόχος, με δεδομένες τις διαφορές που υπήρχαν σε πολλά κοινωνικά ζητήματα και τέθηκαν ανοιχτά. Ξέρουμε ότι την αφορμή για το διαζύγιο την έδωσε το ζήτημα της ονομασίας της Βόρειας Μακεδονίας. Η συνεργασία αυτή δεν αλλοίωσε την προγραμματική φυσιογνωμία του ΣΥΡΙΖΑ.

Για σας ποια είναι η συνεργασία που ποτέ δεν πρέπει να γίνει; Εχετε στον νου σας ότι υπάρχει μια κόκκινη γραμμή;

Θα μου ήταν πολύ εύκολο να απαντήσω το προφανές, ότι δεν μπορεί να γίνει καμιά συνεργασία με τη Χρυσή Αυγή. Με δεξιά κόμματα που υιοθετούν εθνικιστικό λόγο και άκρατα νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα δεν υπάρχει κοινός κώδικας. Από κει και πέρα το θέμα των συνεργασιών τίθεται κάθε φορά με βάση τους όρους της συγκυρίας.

Συνέντευξη στην Ευγενία Λουπάκη

Στην Ελλάδα, «ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να κρατήσει με πολύ μεγάλη προσπάθεια μία πάρα πολύ καλή ισορροπία στα κοινωνικά και οικονομικά θέματα, αυτό που λέμε “με την κοινωνία όρθια”. Με σχέδιο οργανωμένο κέρδισε την αξιοπιστία του στην Ευρώπη και αυτό του δίνει την δυνατότητα να προχωρήσει αρκετά πράγματα», είπε ο κ. Πλουμπίδης

Πρέπει να δοθεί η μάχη για την κοινωνική Ευρώπη γιατί αλλιώς τα πράγματα είναι δύσκολα, είδα αυτό που έρχεται με τη Νέα Δημοκρατία του Κ. Μητσοτάκη εγώ και άλλοι και είπαμε «αν δεν δώσουμε τώρα την μάχη, πότε θα την δώσουμε;» είπε ο υποψήφιος ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία Δημήτρης Πλουμπίδης, μιλώντας Στο Κόκκινο και την Ευγενία Λουπάκη.

Στην ερώτηση «γιατί τώρα» η υποψηφιότητα, παρά τις δεκαετίες αριστερής δράσης, ο κ. Πλουμπίδης είπε χαρακτηριστικά: «το αποφάσισα τώρα, γιατί είδα αυτό που έρχεται με τη Νέα Δημοκρατία του Κ. Μητσοτάκη. Είπαμε, εγώ και πολλοί άλλοι, αν δεν δώσουμε τώρα την μάχη, πότε θα την δώσουμε;», ενώ παράλληλα, «με τις γνώσεις μου από τα ευρωπαϊκά προγράμματα και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τουλάχιστον σε θέματα Υγείας και κοινωνικού περιθωρίου μπορώ να προσφέρω πολλά. Ακόμη και στην Ευρώπη που είναι σε καλό επίπεδο, υπάρχει μία φιλελεύθερη εμμονή να κόβουμε τους προϋπολογισμούς από όλα αυτά τα θέματα».

Αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη εκδημοκρατισμού των ευρωπαϊκών θεσμών, αλλά και στον ρόλο των λόμπι στην Ευρωβουλή που λειτουργούν υπέρ συμφερόντων, στα οποία πολλές φορές βρίσκουν δουλειά οι Επίτροποι μετά την ολοκλήρωση της θητείας τους. «Θα δώσουμε την μάχη, αλλιώς να πάμε σπίτι μας. Αν δεν δώσουμε την μάχη, χάνουμε ούτως ή άλλως», τόνισε ο κ. Πλουμπίδης.

«Σήμερα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουμε μία νεοφιλελεύθερη πλειοψηφία που προωθεί τα συμφέροντα του παγκοσμιοποιημένου χρηματιστηριακού κεφαλαίου. Αυτό πάει μαζί με το ψαλίδισμα κοινωνικών και επαγγελματικών δικαιωμάτων. Αυτό έχει δημιουργήσει την κρίση στην ΕΕ που δημιούργησε διάφορα εθνικιστικά κινήματα που όπου πήραν την εξουσία, είδαμε ξαφνικά να εφαρμόζονται τα σκληρότερα νεοφιλελεύθερα προγράμματα, ενώ υποτίθεται ότι ήταν αντισυστημικοί, κατά της παγκοσμιοποίησης, κτλ. Αυτό αποδομεί την ΕΕ όπως την ξέρουμε, την ΕΕ που έχει χώρο για τα κοινωνικά και επαγγελματικά δικαιώματα. Πρέπει να δοθεί μάχη, για να προχωρήσει η κοινωνική Ευρώπη. Αλλιώς, τα πράγματα είναι δύσκολα…», όπως εκτίμησε ο κ. Πλουμπίδης, αναφερόμενος στις προκλήσεις για τον ίδιο και τους ευρωβουλευτές που θα εκλεγούν.

Περιγράφοντας την αίσθηση που αποκόμισε από την εκτενή περιοδεία του μαζί με συνυποψηφίους του στο ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, ο κ. Πλουμπίδης μίλησε για το «σημαντικότατο ξεμούδιασμα των ανθρώπων και των οργανώσεων», ήδη πριν εξαγγελθούν τα τελευταία θετικά μέτρα. Το απέδωσε στο γεγονός ότι «οι άνθρωποι δεν υποκύπτουν πια στην τρομοκρατία των δημοσκοπήσεων, έχει ξεκινήσει μία οργανωτική δραστηριότητα που συνεχώς εντείνεται», παρά το γεγονός ότι γίνονται πολλές εκλογές μαζί και είναι πολλή η δουλειά.

Στην Ελλάδα, «ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να κρατήσει με πολύ μεγάλη προσπάθεια μία πάρα πολύ καλή ισορροπία στα κοινωνικά και οικονομικά θέματα, αυτό που λέμε “με την κοινωνία όρθια”. Με σχέδιο οργανωμένο κέρδισε την αξιοπιστία του στην Ευρώπη και αυτό του δίνει την δυνατότητα να προχωρήσει αρκετά πράγματα», είπε σε άλλο σημείο ο κ. Πλουμπίδης και αναφέροντας την σχετική τοποθέτηση Τσίπρα είπε ότι «τώρα θα μπορέσουμε να απλώσουμε ένα πρόγραμμα με πραγματικό αριστερό πρότυπο».

Σημείωσε μάλιστα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ως αριστερό κόμμα «εκλήθη να διαχειριστεί ζητήματα ευρύτερα των διεκδικήσεων του αριστερού χώρου και κατάφερε να το κάνει χωρίς να χάσει την ψυχή του. Θα το δούμε στην δεύτερη τετραετία, που νομίζω θα υπάρξει». Μπορεί «η εξουσία να γίνεται αυτοσκοπός για αρκετούς, αλλά πιστεύω ότι έχουμε τις δυνάμεις να αντισταθούμε σε τέτοια φαινόμενα, συλλογικά, σαν οργανώσεις, σαν άνθρωποι, σαν κόμματα … Αυτή την στιγμή ο Αλέξης Τσίπρας είναι βασικό ενοποιητικό στοιχείο του κόσμου που περιμένουμε να μας ψηφίσει, είναι αναμφισβήτητο. Μακάρι και οι οργανώσεις να είναι τόσο δομημένες και έτοιμες, ώστε να μπορούν να συνομιλούν με τον πρωθυπουργό», προσέθεσε.

Αριστερά και ψυχή

Ο κ. Πλουμπίδης σχολίασε την παρατήρηση ότι «Αριστερά και Ψυχή είναι δύο έννοιες που δεν ήταν και δεν είναι ακόμη πολύ φιλικές μεταξύ τους», παραφράζοντάς την σε «Αριστερά και ευαισθησία για τα ψυχικά και τα σώψυχα δεν ήταν πάντα συνώνυμα, έπρεπε να βγουν τα καθήκοντα κι ας ισοπεδωνόταν η ψυχή … Όταν μπαίνουν πολύ πιεστικά καθήκοντα και υπάρχει και μία πειθαρχία πάρα πολύ έντονη, δεν χωράνε πολλά ψυχολογικά», όπως σημείωσε. «Η συλλογική δράση αφήνει παραπίσω τα προσωπικά, αλλά αν μαζεύονται πολλά από κάτω, οδηγούν σε έκρηξη», όπως είπε. Η ανανεωτική Αριστερά αλλά και ο ΣΥΡΙΖΑ «ήταν πολύ πιο διατεθειμένος να ψάξει», τέτοια ζητήματα, «αλλά δεν είχε την πειθαρχία και την οργάνωση του άλλου χώρου», όπως σημείωσε. «Προσωπικά, επικεντρώνομαι σε αυτό που έχουμε να κάνουμε, να κερδίσουμε, με κάποιες δημοκρατικές, κοινωνικές και επαγγελματικές διεκδικήσεις. Το ΚΚΕ δεν είναι αντίθετο με αυτά, αλλά το τι θα κάνει στην κεντρική του πολιτική σκηνή δεν το ξέρω».

Στη συνέχεια ο κ. Πλουμπίδης αναφέρθηκε στο μέτωπο της ψυχικής υγείας και της προώθησης ενός σύγχρονου δικτύου υποδομών, όπου «έχουμε καταφέρει να φτιάξουμε αρκετές μονάδες μέσα στην κοινότητα, στον κοινωνικό ιστό, αυτός είναι ο κύριος στόχος, ενώ έχουν κλείσει τα περισσότερα ψυχιατρεία. Αλλά έχουμε ακόμη πολλά να κάνουμε. Δεν έχουμε επαρκές δίκτυο μονάδων σε όλη την επικράτεια και με την κρίση είναι πολύ λιγότεροι οι πολίτες που μπορούν να καλυφθούν από τους ιδιώτες ψυχολόγους και πέφτει μεγάλο βάρος στις υπηρεσίες που υπάρχουν. Έχουν γίνει σημαντικά βήματα από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά τα κενά είναι ακόμη μεγάλα».

Ζωντανές μνήμες για τον Ν. Πλουμπίδη 90 χρόνια μετά

Ο κ. Πλουμπίδης αναφέρθηκε αρχικά στην επίσκεψή του, στο πλαίσιο της περιοδείας για τις Ευρωεκλογές, στην Ελασσόνα και το χωριό Μηλέα ή Βούρμπα, όπου ο πατέρας του Νίκος Πλουμπίδης ήταν δάσκαλος το διάστημα 1925-1929 και όπως ανακάλυψε 90 χρόνια μετά «η μνήμη του είναι ζωντανή, σαν σήμερα», με τις αφηγήσεις για το ότι «έβαλε τα παιδιά να πετροβολήσουν τον δεσπότη, τους φορατζήδες», αλλά και το ότι «καθώς σαν Λαγκαδιανός ήξερε να χτίζει … έχτισαν με τα παιδιά μία κρήνη, περίπου 400 μέτρα από το χωριό». Μάλιστα, η κρήνη αυτή επισκευάστηκε το 1992 και πλέον υπάρχει πλάκα με το όνομά του, είναι «η Κρήνη του Πλουμπίδη». Επιπρόσθετα, είχε εκεί επτά βαφτιστήρια που ζούσαν εκεί ως πρόσφατα και «τα παιδιά και τα εγγόνια τους μιλούν για τον Νίκο Πλουμπίδη … Πέρασε ξανά τον Ιανουάριο του 1945, μετά την Βάρκιζα και συναντήθηκε με τους μαθητές του, οι πιο πολλοί από τους οποίους ήταν στον Δημοκρατικό Στρατό, τον ΕΛΑΣ, κτλ.», προσέθεσε.

Αναφέρθηκε επίσης εκτενώς στις δικές του βιωματικές εμπειρίες για τον πατέρα του και την απώλειά του (σ.τ.σ. αλλά και την απομάκρυνση από την μητέρα του που επίσης είχε φυλακιστεί), την στάση που κράτησε τότε το ΚΚΕ, για τις οποίες «χρειάστηκαν πάρα πολλά διαβάσματα και πάρα πολλές συζητήσεις, κυρίως με παλιούς αγωνιστές, για να καταλάβω πού εντάσσεται αυτή η ιστορία και να προχωρήσω κι εγώ στην ζωή μου», όπως είπε χαρακτηριστικά. Προσέθεσε μάλιστα και την επιστημονική γνώση του, σημειώνοντας ότι «όλες οι μελέτες για παιδιά με τέτοια τραύματα, δείχνουν ότι κανείς δεν τα προσεγγίζει, δεν μιλάει γι` αυτά, αν δεν έχει “πατήσει στέρεο έδαφος” ο ίδιος, κοινωνικά και προσωπικά, αλλιώς τα καταχωνιάζει». Παγκοσμίως η στρατηγική για την αντιμετώπιση αυτών των παιδιών συνοψίζεται στο «συνειδητοποιούν ό,τι μπορούν, το άλλο μένει παραπίσω. Μετά άλλο ένα κομμάτι, μετά άλλο ένα … η σταδιακή συνειδητοποίηση του τραύματος είναι κανόνας».

Ο Δημήτρης Πλουμπίδης άσκησε κριτική για όσους μιλούν για οικογενειοκρατία αναφερόμενοι στην υποψηφιότητά του με τον ΣΥΡΙΖΑ στις προσεχείς ευρωεκλογές.

“ Έχω προσωπική πορεία παρότι τιμώ το όνομα του πατέρα μου” απάντησε ο Δημήτρης Πλουμπίδης, υποψήφιος ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ μέσω του news247 στους 88,6.

“Εγώ είμαι υποψήφιος, όχι ο πατέρας μου. Ο πατέρας μου βασανίστηκε και εκτελέστηκε, δεν μπορούμε να μιλάμε για τζάκια σε αυτή την περίπτωση” δήλωσε.

Σε σχέση με τις ευρω-εκλογές, τόνισε τον κίνδυνο ανόδου της ακροδεξιάς και του νεοφιλελευθερισμού που περιορίζει τα κοινωνικά δικαιώματα. Τάχθηκε υπέρ των ευρύτερων συμμαχιών του χώρου της Αριστεράς.

Σημείωσε ότι στόχος του είναι να ασχοληθεί με το θέμα των κοινωνικών δικαιωμάτων, των κοινωνικών ασφαλίσεων και η ενίσχυση των δημόσιων υπηρεσιών υγείας.

Βασανιστήρια, ΕΑΤ-ΕΣΑ, Σπύρος Μουστακλής: λέξεις άρρηκτα συνδεδεμένες με τη χούντα. Ο ψυχίατρος Δημήτρης Πλουμπίδης, ομότιμος καθηγητής ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, μιλάει για τον βασανισμό, τις επιπτώσεις, τους βασανιστές, την εξουσία.

Βασανιστήρια, ΕΑΤ-ΕΣΑ, Σπύρος Μουστακλής: λέξεις άρρηκτα συνδεδεμένες με τη χούντα. Δεν είναι όμως λόγοι ιστορικής μνήμης που μας κάνουν να ασχολούμαστε με τα βασανιστήρια, καθώς κάθε άλλο παρά περασμένη ιστορία μπορούν να θεωρηθούν στις αρχές του 21ου αιώνα. Ο ψυχίατρος Δημήτρης Πλουμπίδης, ομότιμος καθηγητής ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, μιλάει για τον βασανισμό, τις επιπτώσεις, τους βασανιστές, την εξουσία.

Ο βασανισμός και τα τα βασανιστήρια είναι ένα από τα πρώτα πράγματα που μας έρχονται αμέσως στο μυαλό, μιλώντας για τη χούντα των συνταγματαρχών.

Η φράση «γίνονται βασανιστήρια» δεν ειπώθηκε ποτέ από τους ιθύνοντες του χουντικού καθεστώτος. Δεν μπορούσαν να το πουν ανοιχτά, γιατί τα βασανιστήρια απαγορεύονταν ρητά από τις διεθνείς συμβάσεις. Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, διαβάζουμε στην εισηγητική έκθεση του Γ.Α. Μαγκάκη στη Βουλή, για το σχέδιο νόμου «Περί ποινικού κολασμού των βασανιστηρίων» το 1984, ότι όλα τα ελληνικά Συντάγματα τα απαγόρευαν, αρχίζοντας από το Σύνταγμα της Επιδαύρου του 1821, ενώ το Σύνταγμα του 1975 προβλέπει και την τιμωρία των βασανιστών. Ούτε καν ένα δικτατορικό καθεστώς δεν μπορεί με υπερηφάνεια να δηλώσει ότι βασανίζει. Μην ξεχνάτε, και ο Λεπέν, που ήταν βασανιστής στην Αλγερία, είχε πει: «Μα τι λέτε! Μόλις άρχιζαν να μιλάνε, σταματάγαμε αμέσως» (να τους βασανίζουμε)… Τα βασανιστήρια όμως αφήνονταν να εννοηθούν, υπήρχαν ως απειλή, για όποιον δεν ήταν υπάκουος.

Τα βασανιστήρια της χούντας, αλλά και η χούντα συνολικότερα, είναι μια συνέχεια, μια «αναπαραγωγή» της εμφυλιακής Ελλάδας. Έτσι, είχαμε κυρίως σωματικό βασανισμό: ξύλο, απομόνωση σε κακές συνθήκες, πρόκληση σωματικού πόνου, εκφοβισμό και ταπείνωση. Δεν είχαμε, όσο ξέρω, «λευκά κελιά», αισθητηριακή αποστέρηση, βασανιστήρια τύπου Γκουαντάναμο. Είχαμε τα «παραδοσιακά» βασανιστήρια.

Πώς μπορούμε να ορίσουμε το βασανιστήριο;

Θα έλεγα ότι βασανιστήριο έχουμε όταν, με τον φυσικό πόνο και με την εκμηδένιση των ψυχολογικών αντιστάσεων, επιδιώκεται το χάσιμο των ορίων που στηρίζουν την προσωπικότητά και η «συνεργασία» του βασανιζόμενου στο έργο της ανάκρισης.

Αν περάσουμε, τώρα, στην «άλλη πλευρά», ποιοι είναι αυτοί που γίνονται βασανιστές;

Υπάρχει το ωραίο φιλμ που βασίστηκε στην έρευνα της αξέχαστης Μίκας Φατούρου για τους ΕΣΑτζήδες («Ο γιος του γείτονά σου: Πώς κατασκευάζεται ένας βασανιστής», 1982). Βέβαια, το φιλμ έγινε αφού έπεσε η Χούντα, όταν οι τέως βασανιστές ήταν μετέωροι στο νέο κοινωνικό περιβάλλον.

Δέχομαι το γενικό συμπέρασμα της Φατούρου: ο βασανιστής μπορεί να είναι ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας. Υπό κάποιες συνθήκες, πολλοί άνθρωποι μπορούν να γίνουν βασανιστές. Όλοι; Θα έλεγα όχι. Χρειάζονται κάποια ειδικά στοιχεία, λ.χ. κάποιες δόσεις σαδισμού, που δεν τα έχουν όλοι. Δεν πρόκειται όμως για ξεχωριστό είδος ανθρώπων — αν τους δεις χωρίς εξουσία, πολύ συχνά είναι ανθρωπάκια.

Επίσης, όπως λέει και η Φατούρου, συχνά οι βασανιστές είχαν φάει δέκα καντάρια ξύλο και δίναν πέντε. Συχνά οι άνθρωποι που γίνονται βασανιστές έχουν υποστεί παλιότερα τον βασανισμό και τον σαδισμό. Δεν είναι αναγκαστικό, αλλά υπάρχει σχέση.

Ο βασανιστής όμως είναι φορέας εξουσίας…

Ο βασανιστής είναι φορέας εξουσίας. Μεγάλης, πολύ μεγάλης, ίσως και απόλυτης την ώρα του βασανιστηρίου, αλλά εξουσίας μάλλον χαμηλής στην ιεραρχία, καθώς τους χρησιμοποιούν άλλοι που βρίσκονται πιο ψηλά από αυτούς. Αν ο βασανιστής δεν έχει όχι απλώς κάλυψη, αλλά ενθάρρυνση από το κράτος, τα όριά του είναι πάρα πολύ περιορισμένα. Αυτό ισχύει και εκτός των κρατικών μηχανισμών: αν μια ακροδεξιά ή νεοναζιστική ομάδα βιαιοπραγεί, ταπεινώνει και βασανίζει λ.χ. κάποιους μετανάστες, μπορεί να το κάνει εύκολα και συστηματικά μόνο αν η κρατική εξουσία το αποδέχεται, λίγο ή πολύ.

Ποιες είναι οι επιπτώσεις των βασανιστηρίων;

Σαν ψυχίατρος, αλλά και γενικότερα, μπορώ να πω ότι οι επιπτώσεις είναι τόσο βραχυπρόθεσμες όσο και μακροπρόθεσμες. Το βασανιστήριο ακολουθεί τη διαδρομή που ακολουθούν γενικά οι ψυχικοί τραυματισμοί. Οι άνθρωποι τους διαχειρίζονται δύσκολα, συνήθως τους θάβουν. Μιλάνε μόνο σε κατάλληλες συνθήκες, σε όσους αισθάνονται ότι μπορούν να τους καταλάβουν –και σε δοκιμάζουν, αν μπορείς– ή όταν οι εμπειρίες τους αυτές γίνονται εφιάλτες, τους πνίγουν και πρέπει να κάνουν κάτι για να συνεχίσουν τη ζωή τους. Μιλάνε πάντα για ένα μόνο κομμάτι, αυτό που μπορούν να διαχειριστούν καλύτερα ή αυτό που τους πονάει λιγότερο.

Οι περισσότεροι από όσους έγραψαν για τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης το έκαναν πολλά χρόνια μετά. Έπρεπε πρώτα να σταθούν στα πόδια τους, για να μπορέσουν να διαχειριστούν τον ψυχικό τραυματισμό. Ο Πρίμο Λέβι είναι από τους λίγους που έγραψε αμέσως, το 1947, το Αν αυτό είναι ο άνθρωπος [στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγρα, σε μετάφραση Χαράς Σαρλικιώτη]. Η υποδοχή όμως ήταν παγερή, όλη η Ευρώπη ήθελε να ξεχάσει. Μόνο πολλά χρόνια αργότερα έγινε αντικείμενο μελέτης και παγκόσμιας αναγνώρισης, όταν οι άνθρωποι μπορούσαν πια να ακούσουν.

Πώς μπορεί να αντισταθεί κανείς στα βασανιστήρια;

Θυμίζω το περίφημο, για όλους τους αριστερούς πολιτικούς κρατούμενους: «Αγάπα το κελί σου, τρώγε το φαΐ σου, διάβαζε πολύ». Δηλαδή, αγάπα τον χώρο που ζεις για να μη πνίξουν οι τέσσερις τοίχοι, τρώγε για να μην πάθεις φυματίωση και πεθάνεις, διάβαζε για να μπορεί να ξεφεύγει το μυαλό σου. Γενικά, ο ρόλος της ιδεολογίας, της πίστης είναι τεράστιος. Πιο συγκεκριμένα, την ώρα του βασανισμού, συνήθως το μυαλό αλλά και οι αισθήσεις του κρατούμενου πιάνονται από κάτι θετικό ή κάτι έξω από τη διαδικασία: μια φωνή, ένα τρένο που περνάει, ενώ η φαντασία τους ανακαλεί ανθρώπους αγαπημένους, τόπους, στιγμές, πράγματα που τους κρατάνε.

Και υπάρχουν βέβαια και αυτοί που δεν αντέχουν…

Οι άνθρωποι που δεν άντεξαν στα βασανιστήρια αισθάνονται έναν πολύ μεγάλο πόνο, που είναι εξαιρετικά δύσκολο να τον προσεγγίσουμε. Θυμάμαι έναν διάλογο από ένα βιβλίο του Γιάννη Μανούσακα, την Ακροναυπλία νομίζω. Του έριξε δέκα καντάρια ξύλο ο βασανιστής, και του είπε: — Εμένα, αν με βρεις μετά, κάηκα. Του απαντάει ο κρατούμενος: — Από μένα να μη φοβάσαι: εσύ με έδειρες, εγώ δεν έσπασα, είμαστε πάτσι. Αυτούς όμως που λύγισαν, να τους φοβάσαι…

Ένα πολύ ενδιαφέρον πράγμα –και δεν μιλάω τόσο για τη χούντα, αλλά για όλα τα προηγούμενα χρόνια– με το οποίο δεν έχουμε ασχοληθεί είναι οι «δηλώσεις μετανοίας»: σε αναγκάζουν να αρνηθείς ό,τι πιο πολύτιμο έχεις. Αυτός ο άνθρωπος είναι πεσμένος, και στα μάτια των άλλων και στα δικά του· και τον αφήναν ελεύθερο αφού τον είχαν ταπεινώσει. Δεν είναι τυχαίο ότι έχουν γραφτεί ελάχιστα πράγματα· η πληγή και η εσωτερική σύγκρουση είναι μεγάλη.

Σήμερα, πώς μπορεί μια δημοκρατία να συνυπάρχει με τα βασανιστήρια;

Ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας του Μπους είναι τομή. Για τους τρομοκράτες τα βασανιστήρια επιτρέπονται· και εκείνο που μας γυρίζει αιώνες πίσω είναι ότι αυτό γίνεται σχεδόν δημόσια: η απαγόρευση των βασανιστηρίων, που θεωρούσαμε κατακτημένη, αναστέλλεται για όσους θεωρούνται τρομοκράτες. Αν μιλήσω για την Ελλάδα, σήμερα, η πρακτική των ξυλοδαρμών ή της κακοποίησης κρατούμενων φαίνεται ότι είναι πολύ ευρύτερη από ό,τι παλιότερα. Ειδικά για κάποιους μετανάστες χωρίς χαρτιά, τα δικαιώματα είναι ελάχιστα.

Πηγή: Αυγή, 17.3.2019 | Η συνέντευξη πρωτοδημοσιεύθηκε, στην αρχική της μορφή, στα «Ενθέματα» της Αυγής, στις 21.4.2013.

Επιμέλεια: Ιωάννα Βόγλη, Στρατής Μπουρνάζος

«Έχουμε μπροστά μας μία πολύ σημαντική μάχη, που θα καθορίσει την πορεία της χώρας από εδώ και πέρα», ανέφερε ο ψυχίατρος και ομότιμος καθηγητής Ψυχιατρικής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, Δημήτρης Πλουμπίδης, μιλώντας στον ρ/σ «105,5 Στο Κόκκινο» για την κάθοδό του στις ευρωοεκλογές με το ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία.

«Πίστεψα ότι έπρεπε να είμαι εκεί σε αυτή τη μάχη», σημείωσε ο υποψήφιος ευρωβουλευτής, τονίζοντας, παράλληλα, τη σημασία της παρουσίας σ’ αυτή τη μάχη «καθώς οι Βρυξέλλες καθορίζουν τις τύχες μας και πρέπει […] να κάνουμε πράγματα εκεί, μαζί με τις άλλες προοδευτικές δυνάμεις της Ευρώπης».

Μιλώντας για το ιστορικό όνομα που φέρει, ο κ. Πλουμπίδης τόνισε: «Σε αυτές τις εκλογές κρίνομαι για αυτά που έχω κάνει εγώ, για τη δική μου πορεία κρίνομαι».

«Οπωσδήποτε, φέρω το όνομα του πατέρα μου, κάτι πολύ σημαντικό και τιμητικό. Αλλά δεν κρίνομαι για τη δική του πορεία, κρίνομαι για τη δική μου», είπε και αναφερόμενος στα σχόλια που συνόδευσαν την υποψηφιότητά του με αιχμή στο όνομά του, πρόσθεσε: «Είμαι αρκετά μεγάλος σε ηλικία, τα ακούω αυτά πάρα πολλά χρόνια, είμαι προπονημένος και γι’ αυτό δεν με αγγίζουν».

Επίσης, χαρακτήρισε «πολύ μεγάλο λάθος» να ταυτίζει κάποιος την πορεία του με αυτή των γονιών του και να πιστεύει, όπως είπε, «ότι μπορούμε να εκπροσωπούμε εμείς πράγματα που έχουν γίνει σε άλλη εποχή», τονίζοντας πως «πάντα κρίνεται κανείς από το παρόν».

Χαρακτήρισε, δε, «τιμητικό» το σχόλιο του Χρήστου Χωμενίδη, ο οποίος ανέφερε ότι «ο Δημήτρης Πλουμπίδης δεν είναι γόνος. Είναι εξαιρετικός ψυχίατρος. Το γεγόνος πως όντας γιός του μαρτυρικού Νίκου Πλουμπίδη κατάφερε -τα φοβερά εκείνα χρόνια- να χαράξει τον δικό του δρόμο στη ζωή, τον τιμάει διπλά».

Μιλώντας για τον τομέα της Υγείας σημείωσε, μεταξύ άλλων, «έχουν πολλά θετικά, αλλά και πολλά αρνητικά, κυρίως νεοφιλελεύθερης έμπνευσης, δηλαδή οικονομικές περικοπές».

Σχετικά με την ψυχική υγεία, υπογράμμισε: «Ο ψυχικά άρρωστος είναι συνήθως και κοινωνικά αδύναμος, περιθωριοποιημένος. Άρα, όλες οι πολιτικές ψυχικής υγείας αναγκαστικά αφορούν και το κοινωνικό κομμάτι. Αυτό μας επεκτείνει και στην υπόλοιπη Υγεία». Τόνισε, δε, ότι «αλλιώς είναι άρρωστος κάποιος με σημαντικό εισόδημα και αλλιώς κάποιος που δεν έχει».

Για τον χώρο της ψυχιατρικής στην Ελλάδα, είπε ότι τα τελευταία τριάντα χρόνια «επιχειρήθηκε να βγει από τα κλειστά ιδρύματα και να ασκείται μέσα στον κοινωνικό ιστό, στα Κέντρα Ψυχικής Υγείας, αλλά και στα ιδιωτικά ιατρεία. Κυρίως, να πάψει ο εγκλεισμός να είναι η απάντηση στην ψυχική νόσο. Έχουν γίνει πολλά, αλλά είναι κάτι που δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα, είναι στην πορεία της αυτή η αλλαγή», υπογράμμισε ο κ. Πλουμπίδης.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ